Rotterdamse regio klaar voor nieuwe waterstofeconomie Credit: Claire Droppert

De energietransitie in de Rotterdamse maritieme regio is ambitieuzer dan het voor de buitenwereld lijkt. “Er is sprake van een mismatch tussen perceptie en de werkelijkheid over waar we staan. Ambities met betrekking tot waterstof zijn bijvoorbeeld serieus, grootschalig en op korte termijn realiseerbaar. Wel moeten hiervoor de juiste randvoorwaarden voor worden gecreëerd. Wat dat betreft ligt de bal nu in Den Haag.” Aan het woord is Lieuwe Brouwer, adviseur energietransitie bij de gemeente Rotterdam.

Lees meer over energie en industrie in de Rotterdamse regio.

In de Rotterdamse haven zijn energie en industrie onlosmakelijk met elkaar verbonden. Rotterdam is de thuishaven van het grootse en meest geïntegreerde energie-industriecomplex van Europa. “Achter de schermen werken verschillende samenwerkingspartners al jaren aan verduurzaming”, aldus Lieuwe Brouwer. “Er is al een hoop gerealiseerd en er staan voor de komende vijf jaar nog een grote hoeveelheid mooie projecten op stapel in de maritieme hoofdstad van Europa .”

“In Rotterdam gebeuren dingen op grote schaal. Dit geldt ook voor verduurzaming door productie van waterstof, en het gebruik hiervan als energiedrager en grondstof.”
Lieuwe Brouwer - Gemeente Rotterdam
Lees meer over de energietransitie in Rotterdam Maritime Capital of Europe.

Duurzame samenleving en economie

Volgens Lieuwe heeft Rotterdam goede kaarten in handen als het gaat om de energietransitie en het verstevigen van haar bijdrage aan een duurzame samenleving en economie. “In Rotterdam gebeuren dingen op grote schaal. Dit geldt ook voor verduurzaming door productie van waterstof, en het gebruik hiervan als energiedrager en grondstof.” Op dit moment worden bijvoorbeeld al grote hoeveelheden ‘grijze’ waterstof (gemaakt met aardgas) geproduceerd voor industrieel gebruik. “De productie van 100% duurzame ‘groene waterstof’ wordt snel opgestart,” vervolgt hij. “Binnen drie jaar is Rotterdam de eerste plek waar grootschalige groene waterstoffabrieken komen te staan.” Op termijn moet Rotterdam uitgroeien tot Europe’s Hydrogen Hub; een draaischijf in het duurzame energiesysteem van Europa.

De Rotterdamse regio onderscheidt zich op internationaal vlak door de dingen meteen groots aan te pakken. Volgens Lieuwe biedt deze benadering ongekende kansen. “Wij kunnen dit doordat de regio over een groot én goed samenwerkend energiecluster beschikt. Inclusief betrouwbare infrastructuur en comfort om met visie te investeren in schaalbare verduurzaming.” Afgezien van duurzaamheidsverbeteringen zorgen de productie en import van groene waterstof ook voor interessante economische activiteit en innovatie bij toeleveranciers en in aanpalende sectoren zoals handel en de zakelijke dienstverlening.

Inzetten op vergroening

Maar als Rotterdam zijn positie als grootste energiehaven van Europa wil behouden zal het moeten inzetten op duurzame energie en grondstoffen. Zowel qua productie als met betrekking tot import, overslag en doorvoer naar het Europese achterland. “Juist op het vlak van het opzetten van succesvolle importketens liggen er kansen voor de Rotterdamse regio,” vertelt Lieuwe. “Voor het behalen van klimaatdoelen, maar ook voor vernieuwing van de economie. Vergeet niet dat onze regio van behoorlijke betekenis is voor de landelijke werkgelegenheid, economie en maatschappij.”

“Vergroening draagt bij aan de motivatie om in de regio te (blijven) wonen en werken.”
Lieuwe Brouwer - Gemeente Rotterdam
Lees meer over Rotterdam als waterstof hub.

Lieuwe vervolgt: “Duurzaamheid en maatschappelijke overwegingen lijken daarnaast een steeds grotere rol te spelen bij opleidings- en carrièrekeuzes.” Vergroening draagt volgens hem daarom bij aan de motivatie om in de regio te (blijven) wonen en werken. “Gezien de omvang en economische waarde van het regionale ecosysteem is investeren in de energietransitie van het Rotterdamse energie-industriecomplex daarom eigenlijk ook een investering in de landelijke economie en het creëren van maatschappelijke meerwaarde.”

Dan valt onder meer te denken aan kansrijke projecten die ontstaan uit de nauwe samenwerking binnen het ecosysteem voor waterstofinnovatie, dat zich buigt over de ontwikkeling van hoogwaardige technologie en unieke infrastructuur. Binnen dit systeem is er een primaire rol weggelegd voor het bedrijfsleven. De publieke kant treedt vooral ondersteunend op. Er is echt sprake van een brede samenwerking tussen alle spelers en sectoren. Het creëren van maatschappelijke meerwaarde is daarbij de gemene deler.

Uitdagingen

De realisatie van een grootschalige transitie gaat overigens wel gepaard met enkele uitdagingen. Zo vraagt een succesvolle importketen om voldoende aanvoer van duurzame energie uit landen met een overschot in de productie daarvan. Dan valt te denken aan groene waterstof die is geproduceerd op basis van wind- zon- of waterenergie. Volgens Lieuwe zijn er een aantal grotere uitdagingen dichter bij huis te vinden. “Het zou bijvoorbeeld helpen als er vaart wordt gemaakt met het tenderen van locaties voor windparken op zee. Er is echt een hoger ambitieniveau nodig om te voorkomen dat Nederland de boot mist.”

Hij vervolgt: “Daarnaast zijn we blij met de door het ministerie van Economische Zaken en Klimaat aangekondigde ondersteuning voor waterstof uit elektrolyse. Niettemin is dit helaas nog niet genoeg voor onze plannen. We willen dit jaar nog investeringsbeslissingen nemen voor electrolysers op industriële schaal. Om dit te kunnen doen hebben we echt meer duidelijkheid nodig over de mogelijkheden qua overheidssteun. Met adequate financiële ondersteuning kunnen we de Rotterdamse ambities realiseren. En tegelijkertijd onze rol en positie verstevigen in de ontwikkeling van een robuuste internationale waterstofeconomie.”