Wattlab verduurzaamt de binnenvaart: stapelbare luiken met ultradunne zonnepanelen

Logische stap

Werk maken van zonne-energie is eigenlijk een logische stap voor Bo Salet, David Kester en Siebe Roef, de oprichters van Wattlab. In 2016 leert het drietal elkaar kennen bij het Nuon Solar Team van de TU Delft. Geïnspireerd door de lichte panelen in de raceauto, besluiten ze hun krachten te bundelen en hun kennis breed in te zetten. Een jaar later staat Wattlab ingeschreven bij de Kamer van Koophandel. Al snel wordt de start-up van vele kanten benaderd door mensen en bedrijven met ideeën voor zonne-energie.

Zo rijden de bezorgwagentjes van online supermarkt Picnic sinds 2019 rond met ultradunne zonnepanelen die de boodschappen in de zomer koelen. Via via komt Wattlab dat jaar ook in contact met de wereld van de binnenvaart. Bo: ‘We wilden de binnenvaart verduurzamen en stapten naar Damen om de kansen te verkennen. Tegelijkertijd werden we benaderd door een schipper die zonnepanelen op zijn schip wilde. Damen bracht ons in contact met Blommaert Aluminium Constructions dat onder meer scheepsluiken maakt voor de scheepvaart. Toen greep alles snel in elkaar. In het najaar van 2020 draaiden we onze eerste pilot en inmiddels zijn de solarluiken commercieel verkrijgbaar.’

Vrijheid schipper

De binnenvaartwereld mag dan de naam hebben conventioneel te zijn, Wattlab ervaart dat toch anders. ‘Al snel waren er meerdere schippers enthousiast en wilden ze meedoen aan de pilot. De binnenvaartwereld ziet zelf ook de voordelen van de solarluiken. Door de zonnepanelen in de luiken te verwerken, gebruiken we bestaande ruimte en besparen we op de uitstoot van een schip. Het geeft de schipper ook vrijheid, die is vrij om te liggen waar die wil en is niet afhankelijk van walstroom.’

Stille nacht

De opbrengst liegt er niet om: 1 luik levert op jaarbasis gemiddeld 2.900 kilowattuur op, dat staat gelijk aan het verbruik van een gemiddeld Nederlands huishouden. Bo: ‘Op een schip van 110 meter lang liggen 22 luiken. Dat levert dus veel energie op. Schepen met een elektromotor kunnen de zonne-energie inzetten voor voortstuwing en zo brandstof besparen. Daarnaast wordt aan boord ook veel energie verbruikt. Denk aan kranen, pompen, de navigatie maar ook de woonverblijven van de bemanning. Ook daar kun je de panelen voor inzetten in plaats van dieselgeneratoren. De terugverdientijd voor een schipper is zo’n 5 tot 8 jaar en daarna heb je gratis energie. En natuurlijk schonere lucht, minder onderhoudskosten en geen lawaai van de generator, dus ook weer nachtelijke stilte.’

Stootje

Inmiddels draait de tweede pilot en heeft Wattlab veel geleerd: ‘Toen we begonnen wisten we niets van de binnenvaart of scheepsluiken. Omdat het er ruig aan toe kan gaan bij het laden en lossen, moeten de luiken tegen een stootje kunnen. We hebben eerst een systeem gemaakt met lichtgewichtpanelen op rolluiken omdat daar de stapelhoogte nog geen harde eis was. Toen ons dat eind vorige jaar lukte, konden we ons storten op de meer gebruikte stapelbare luiken, de ‘Friesche kap’-luiken zoals ze heten bij binnenschepen. In ons laatste prototype zitten de zonnepanelen, inclusief bevestiging, alle elektrische aansluitingen en andere elektra, binnen de maximale beschikbare hoogte van maar 30 millimeter! We hebben nu een product dat echt klaar is voor de markt. Het zou natuurlijk mooi zijn als de panelen standaard op nieuwbouwschepen zitten. Maar ze zijn ook geschikt voor retrofit, dus waarbij je de oude luiken op bestaande schepen vervangt door de solarluiken.’

Gedeelde uitdaging

Samenwerken staat bij Wattlab voorop. ‘Als een partij kansen ziet, ondersteunen we die graag. Andersom ervaren we dat ook in Rotterdam en de haven. Overal ontmoeten we mensen die meedenken en helpen om er een succes van te maken. De stad en de haven stimuleren initiatief en innovaties. Ook bij het Havenbedrijf zie je die constructieve houding. We hebben een gedeelde uitdaging: het klimaatprobleem. Door samen te werken, vergroten we de kans er succesvol uit te komen.’

Het advies van Bo voor andere ondernemers die zich in willen zetten voor een duurzaam Rotterdam: ‘Probeer het gewoon, ga ervoor en praat erover. Wat je kan doen, is extreem breed: van minder vlees eten tot meer de fiets pakken of zonnepanelen op je schip, op allerlei manieren kan je bijdragen. Je leert door op je bek te gaan, wees niet bang en doe wat bij je past!’