WPCAP-havennetwerk in hogere versnelling

‘We zijn met iets groots bezig’, stelde Allard Castelein, CEO Havenbedrijf Rotterdam, onomwonden in zijn slotwoord van de derde virtuele bijeenkomst van het World Ports Climate Action Program (WPCAP).

Lees meer over de energie transitie in de Rotterdamse regio.

Op 14 oktober was Castelein gastheer van de sessie voor CEO's en werkgroepleden van dit havennetwerk. In de meeting werd vooral aandacht besteed aan voortgang met het programma en aankomende stappen om het uiteindelijke doel van WPCAP te realiseren: verduurzaming van de maritieme sector om daarmee een bijdrage te leveren aan het tegengaan van het klimaatprobleem.

WPCAP-netwerk

Het WPCAP-netwerk bestaat uit twaalf toonaangevende internationale havens, namelijk Antwerpen, Barcelona, Gotenburg, Hamburg, HAROPA port Le Havre, Long Beach, Los Angeles, New York/New Jersey, Rotterdam, Valencia, Vancouver en Yokohama. Met zijn collega-CEO's signaleerde Castelein flinke vooruitgang met het WPCAP-programma. ‘Als groep van havenorganisaties zijn we gepassioneerd en vastberaden om het verschil te maken. We laten het niet bij beloftes alleen, we willen deze vooral waarmaken. De samenleving verwacht dit van ons.’

WPCAP krijgt steeds meer vaart en schakelt door richting een hogere versnelling. Een duidelijk voorbeeld is de werkgroep voor walstroom. Die begon twee jaar geleden met het verkennen van de pluspunten van samenwerking in trade lane coalities en welke financiële voordelen hiermee gemoeid zijn. Plan was om in de loop van 2022 tot een gezamenlijk akkoord te komen over het doorvoeren van walstroom.

Maar de havens van Antwerpen, Bremerhaven, Hamburg, HAROPA Port en Rotterdam besloten het tempo op te voeren en tekenden al in juni dit jaar een samenwerkingsovereenkomst om in 2028 afgemeerde grote containerschepen te voorzien walstroom.

Walstroom kosteneffectief

Nieuw in het walstroomprogramma is de zogenaamde ‘ship owners module’, die de mogelijkheid biedt het kostenverschil tussen walstroom en maritieme brandstoffen in kaart te brengen. De werkgroep heeft hierbij ook een onderzoeksinstituut om helder te krijgen hoe de kosten van walstroom zich in de toekomst zullen verhouden tot koolstofarme of CO₂-vrije brandstoffen. De eerste resultaten bevestigen dat walstroom op lange termijn kosteneffectief zal zijn, vooral voor schepen met een grote vraag naar energie, zoals cruise- en containerschepen, maar ook RoRo en ferries.

De werkgroep is ook een samenwerking aangegaan met organisaties buiten WPCAP, iets wat hoog op de agenda van het gehele havennetwerk staat. De WPCAP-doelstelling om havens en scheepvaart sneller te decarboniseren en tegen 2050 een CO₂-neutraal te zijn, vraagt om een actieve samenwerking binnen de maritieme industrie.

Op de bijeenkomst werd besloten om intensiever samen te werken met internationale organisaties zoals Getting to Zero en met vervoerders, terminalexploitanten en bestuurders. WPCAP-leden zijn ervan overtuigd dat er nu een goed momentum is voor uitbreiding van de samenwerking om zo de algemene doelstelling te realiseren.

“Als we de projecten extern presenteren en met een groeiend aantal organisaties samenwerken, groeit onze impact aanzienlijk”

Allard Castelein

Aanscherping efficiency

Ook andere werkgroepen boekten vooruitgang. Zo maakte de werkgroep efficiëntie voortgang met het doel om in 2021 een 'no regret'-maatregel te implementeren in een pilot tussen haven, terminal en rederij. Op basis van een reeks interviews en gesprekken kwam naar voren dat de prioritaire maatregelen vooral gezocht moeten worden in het optimaliseren van de snelheid van schepen in de reis tussen havens, het verbeteren van de planning voor schepen die meerdere aanlegplaatsen in één haven aandoen, verbeterde data-uitwisseling tussen schepen en aanlegplaatsen, en ook optimalisering van het laadvermogen van schepen.

Later dit jaar zal de werkgroep volgens plan een gids voor de digitale interface tussen schip en haven uitbrengen. Ook gaat de werkgroep samenwerken met IAPH, IHMA en andere scheepvaartorganisaties om een IMO-publicatie te ontwikkelen met efficiëntiemaatregelen die de broeikasgasemissies van de scheepvaart terugbrengen.

Volgens de beleidswerkgroep lopen WPCAP-havens reeds voorop in het hanteren en doorvoeren van beleidsmaatregelen, hoewel de toegevoegde waarde vooral zou liggen in het aangaan van gezamenlijk beleid – daarbij rekening houdend met mededingingswetgeving.

Een inventarisatie en screeninginstrument van de verschillende beleidsmaatregelen zijn nagenoeg gereed. Dit helpt havens om het meest doeltreffende beleid inzake luchtkwaliteit en klimaatverandering voor hun omgeving te selecteren en vormt de aanzet om alsnog tot een gezamenlijk beleid te komen.

Demonstratieprojecten

Bij de werkgroep duurzame brandstoffen voor zeeschepen ligt de nadruk vooral op proefprojecten. Zo financierde het Havenbedrijf Rotterdam een demonstratie van biobrandstoffen in samenwerking met verschillende partijen, nam de haven van Antwerpen het initiatief tot de bestelling van 's werelds eerste sleepboot op waterstof, terwijl het Vancouver Fraser havenbedrijf met de provincie British Columbia en de industrie samenwerkte aan een initiatief om pilots voor koolstofarme brandstoffen op te zetten.

De werkgroep richt zich nu op het actief bereiken van belanghebbenden en internationale organisaties voor de ontwikkeling van een leidraad voor de invoering van koolstofarme scheepsbrandstoffen.

Aan het eind van de sessie voelden de CEO's zich aangemoedigd. ‘Als we de projecten extern presenteren en met een groeiend aantal organisaties samenwerken, groeit onze impact aanzienlijk’, aldus Castelein. ‘We zijn met iets groots bezig. Ons netwerk van toonaangevende internationale havens heeft echt een kritische massa verworven om verandering succesvol te realiseren.’

Bron: Port of Rotterdam